Het Wereldspel is het enige non-verbale onderzoeksinstrument ter wereld.
In slechts enkele minuten tijd krijgt een bevoegd onderzoeker zicht op iemands binnenwereld, diens leerstrategieën en cognitieve capaciteiten.
Juist het feit dat er tijdens de afname niet gesproken of geschreven hoeft te worden, maakt het een zeer laagdrempelig instrument. Vooral in situaties waar taal- en/of communicatieproblemen het afnemen van reguliere testen bemoeilijken, zoals bij dyslexie, TOS, ASS, AD/HD, afasie, een andere taal/cultuur, en (2E)begaafdheid.
Het Wereldspel kan zowel bij volwassenen als bij jeugd ingezet worden. Binnen het onderwijs maakt het als preventief en oriënterend instrument altijd deel uit van een compleet Individueel Onderwijskundig Onderzoek en/of eerder verkregen didactische gegevens. Binnen de zorg is het een waardevolle aanvulling op de therapeutische begeleiding/coaching.
Het onderzoek Wereldspel
Het onderzoek met het Wereldspel wordt individueel afgenomen in een rustige ruimte op een speciaal daarvoor gereedstaande lege tafel en neemt slechts enkele minuten tijd van de leerling in beslag. De onderzoeker zit tegenover het kind en legt het materiaal op een grote hoop op tafel.
Als eerste bekijkt de onderzoeker samen met de leerling de verschillende categorieën van het Wereldspelmateriaal. Daarna krijgt het kind de opdracht om een dorp te bouwen. Ook zonder verbale opdracht nodigt het materiaal als vanzelf uit om een dorp of kleine stad te bouwen.
De onderzoeker noteert de begintijd en het kind start met bouwen. Tijdens het bouwen wordt er in principe niet gesproken. De onderzoeker observeert en noteert wat er gebeurt.
Als het dorp klaar is (tussen 5 – 15 minuten), mag het kind over zijn dorp vertellen. Ook dit wordt, samen met de duur van bouwen, genoteerd. Dan is het feitelijke onderzoek met het Wereldspel beëindig en verlaat het kind de ruimte. Het beoordelen door de onderzoeker gebeurt achteraf aan de hand van notatie- en scoreformulieren.
Om te zien of bepaalde signalen structureel zijn, bouwt de leerling twee weken later nogmaals een dorp. De gegevens die naar voren komen uit beide bouwwerken zijn zeer waardevol voor zowel ouders, leerkracht en de leerling zelf.
Altijd in combinatie met andere onderzoeksgegevens
Het onderzoek met het Wereldspel is een aanvulling op reeds eerder verkregen didactische en/of psychologische onderzoeksgegevens. Het Wereldspel wordt nooit los afgenomen. Een afname met het Wereldspel alleen, zonder verdere didactische of psychologische onderzoeksgegevens, levert geen valide signalering of conclusies op.
Onderwijsprofessionals combineren het Wereldspel met de pedagogisch didactische gegevens van het kind.
Zorgprofessionals combineren het Wereldspel met de psychologische gegevens.
Vroegtijdig (h)erkennen belangrijk
Middels een Individueel Onderwijskundig Onderzoek (IOO) inclusief Wereldspel-afname krijgen ouders, leerkracht en de leerling zelf zicht op de hiaten in het leerproces en het, vaak daaraan gerelateerde, welbevinden. Het uitgebreide IOO-verslag is een zinvol handvat voor verder onderzoek, begeleiding en/of handelingsplan.
Indien er sociale en/of emotionele zaken spelen, heeft dat directe invloed op het welbevinden en het leerproces van de leerling. Stress, onzekerheid, frustratie of communicatieproblemen hebben een oorzaak, maar vooral een gevolg. Wie stress ervaart, blokkeert bij het rekenen (nog niet zo zeer op taal). Wie boos is, protesteert en heeft geen ruimte om te laten zien wat hij/zij werkelijk kan. Het is zo zinvol om met het Wereldspel non-verbaal te signaleren dat er iets speelt. In combinatie met de schoolresultaten kan een onderzoeker met ouder(s), team, vertrouwensarts en/of de leerling zelf het gesprek aangaan om zo gerichte professionele hulp en/of begeleiding in te schakelen.
Leerlingen die een grote voorkeur (blijven) houden voor de visuele leerstrategie en het verbale denken niet voldoende (kunnen) inzetten, hebben het moeilijk op school. Het analytische leren gaat moeizaam en er ontstaan specifieke (leer)problemen op het gebied van automatiseren, fonologie, analyse, leren lezen, tekstbegrip, spelling en plannen. Vaak geen onwil, maar onmacht. Denk aan situaties van dyslexie, concentratie, TOS, beelddenken, maar zeker ook zwak onderwijs in de eerst 5 groepen van de basisschool.
Ook de snelle, slimme denkers (begaafde leerlingen) blijven bij voorkeur hun visuele leerstrategie inzetten. Met snel en associatief denken redden ze het op de basisschool. Automatiseren vinden ze niet nodig. Ze beseffen niet dat dit uiteindelijk tegen hen gaat werken in het voortgezet onderwijs, waar lesstof zich uitbreidt en verbale capaciteiten nodig zijn. Denk aan juiste spelling van vreemde talen (in plaats van scannend lezen) en het plannen van werk. Je ziet dan dat er op een gegeven moment (vaak 3 havo / 4 vwo) een grens wordt bereikt van wat het werkgeheugen aankan.
Aanvragen Individueel Onderwijskundig Onderzoek
Een IOO kan aangevraagd worden door ouders of door school. Communicatie tussen school en ouder(s) is noodzakelijk, maar de opdrachtgever is en blijft eigenaar van het verslag.
Na een vrijblijvend intake-gesprek waarin gekeken wordt of een IOO wenselijk en zinvol is, wordt een eventuele afspraak gemaakt. De gehele procedure van een IOO neemt ongeveer tien uur in beslag, waarvan het onderzoek met de leerling zelf ongeveer twee à drie uur duurt. Van het afgenomen onderzoek wordt een uitgebreid verslag gemaakt dat met de opdrachtgever (ouders of school) wordt doorgesproken. (Let op: de kosten voor onderwijskundige onderzoeken worden wettelijk niet vergoed door zorgverzekeringen.)
Een IOO bestaat uit drie onderdelen:
- Het Wereldspel onderzoek, waarin de drie aspecten (informatieverwerking, cognitie en welbevinden) naar voren komen.
- Het didactisch onderzoek, waarin alle leerscores op het gebied van lezen, fonologie, spellen, schrijven, tekstbegrip, rekenen, automatiseren, samenwerking van de ogen, leerstijl(en) en cognitie ruimtelijk inzicht.
- Het pedagogische onderzoek, dat inzicht geeft in de pedagogische capaciteiten van de leerling.
